GİZGE, GİZE, GİZLEK, GİZLETİ sözcüklerini oldukça yerinde bulurken; TKD'nın önerisi olan ''gizyazı'' sözcüğünü, rakamları veya işaretleri içermediğinden ötürü kısır buluyorum.
(Yadırgamam, çünkü TDK'nın kendisi zaten kısır bir kurumdur!)

Diğer yandan, ''gizel'' sözcüğü, ''sıfat'' olarak çoğu yerde beğeni kazandığından, bulunacak sözcüğün sıfatıyla beraber bir söylem birlikteliği göstermesi yönünden ''giz-'' hecesi ile başlamasında yarar var.




Selamlar

Bence de 'giz' kökünü içermesi, kısa ve kolaylıkla söylenebilir nitelikte olması gerekmektedir saptanacak karşılığın, eni konu yerleşmiş kısa bir sözcük olan şifre sözcüğüne karşı tutunabilmesi açısından, esenlikler.

şifreli, şifreli konuşmak = gizeli, gizeli konuşmak

şifrematik = gizesaptar/gizesaptaç

şifreli yazı = gizeli yazı

Bir kardeşimiz "anahtar" sözcüğünü kullanmış ve olumsuz bir tepki almış. Elbette ki her iki kişi de haklı. Ben bir bulamaç yapmak istedim. Sormaca'nın önerdiği sözcüklerin çoğu bir gizem tanımlıyor. Halbuki bence şifre sözcüğü gizemi değil bir anahtar'ı tanımlıyor. Yani kilide sokup çevirdiğinizde ilgili kapının açıldığı... o sebeple anahtar-kilit ikilemi üzerinde durulması kanaatindeyim. Şu anda aklıma gelen bir öneri yok ancak düşünce açısından fikrimi belirtmek istedim.

Bu da bir görüş, olabilir. Tüm algılamaların özdeş olması kuşkusuz olanaksız. Ancak, giz kökü üzerinde genel bir uzlaşmanın ortaya çıkmış olmasının bir anlamı olsa gerektir diye de düşünüyorum.

1-Şifre bir takIm imlerden oluşur ve bu imler 3. kişiler için bir gizlenmişlik içerir.
2-Sözkonusu şifre girilerek ulaşılabilecek olan bilgi, veri ya da başka neyse neler de o şifre girilemediğinde gizli konumda kalır.
3-Konuya tersten yaklaşırsak da şifre gizli olanı açan, açık eden konumuna geliyor. Bu durum şifreyi elinde bulunduran kişi için sözkonusudur. Ancak, şifrenin oluşturulma amacı gizlenmişlik doğurmaktır.

Benim Amerika'da karşılaşmakta olduğum sözcükler şunlardır; secret number, pin number, password. Sanırım bunları açıklamaya, açımlamaya gerek yok. Türkiye'de de durum bundan çok ayrı değil, biliyorum, yabancı sözcükleri hemen Türkçeleştirmekte üzerimize yoktur. Esenlikler.

"Gizsöz"ü çok beğendim...

Sevgili Tuğba,

Öncelikle konuya katılımınızdan kıvanç duyduğumu belirteyim. Şifre söz olabileceği gibi yazı olabilir, imceler (harfler) içerebileceği gibi sayılar (rakamlar) da içerebilir. Bu nedenle şifre karşılığı olacak sözcüğün doğrudan bu sözcüklerden birini içeriyor olmasını ben pek yerinde bulmuyorum. Dahası, uzuygulayımsal (teknik) bir yanlışlık olacağı düşüncesindeyim. Gerektiğinde bu sözcükleri gize sözcüğünün başına ya da sonuna ulayarak durum gereği özgül pekiştirmeler ve tanımlamalar yapmak olanağımız ise hep var.

Bilirsiniz, yabancı sözcükleri sorgusuz sorumsuz benimseyen, ancak bunun özdilden karşılığına geldiğinde kılı kırk değil, en az kırkbir yaran bir toplumuz.

Esen kalın.

Sinano?lu.net'le ortak çaly?ma yapamaz myyyz? Sözcük tarty?malaryna katylym artarsa belki daha iyi olur. Ben ortak çaly?maya any?ym.

?ifre için gize kar?yly?y güzel. Sözlü?üme ekledim. Ancak açar ilk duyuldu?unda yadyrganmayan ve "açar ne?" sorusuna muhatap olunmayan bir ?ifre kar?yly?y. En azyndan ?ifre için bir kar?ylyk bulunana dek kullanylmaly.

Sayın Caner, biz dost sitelerle her zaman birlikteyiz. Eğer oradaki çalışmalar hızlanırsa bizler elimizden geldiğince katılırız. Oranın katılımcısı oldukça fazla. Açık söylemek gerekirse bu yoğunluğu burada barındıramayız. Biliyorsunuz ben bu siteleri tek başıma sürdürüyorum. Hemen hemen tüm bildirileri inceleyip değerlendirmeye çalışıyorum. Bu nedenle benim için çok yorucu oluyor. Hep az ama öz olmayı savunuyorum. Gücümüzün yettiğince. Şartları zorlarsak yapabilecek olduklarımızı da yapamayız. Endişem bundandır. Umarım beni anlayışla karşılayacaksınız.

Aslında işlerin yoğunluğu ve takip edememem nedeniyle bu bölümü belirli bir süre durdurmayı bile düşünüyorum.

Saygılarımla

Sormacamyzdaki seçenekler içerisinde gize seçene?inin bir adym öne geçmesine yardymcy oldum. Bence kar?ylyyor. Ayryca gize sözcü?ü -t- ünsüzüyle bulu?sa nasyl olur diyorum? Anacak gize sözcü?ünün çok yerinde oldunu da dü?ünüyorum.


esen kalyn

De?erli Dilda?lar,

Burada ?ifre kar?yly?y önermi? oldu?um gize türetimi için addan ad türeten bir -e/-a ekinin varly?yndan ve bunun dilimizdeki örneklerinden söz etmi?tim. Verdi?im örneklerden biri pa?a sözcü?ü idi. Burada yapmy? oldu?um dilbilimsel çözümlemeyi (ba?tan üçüncü ileti) sözlerin soya?acy sözlü?ünde yer alan yanly? saptamalar/açyklamalar dolayysyyla S.Ni?anyan'a da göndermi?tim. Aradan geçen süre içerisinde bir soru imi kondurmayy da savsaklamamy? olmakla birlikte, açyklamasyny ?u biçimde de?i?tirdi?i görülmü?tür:

pa?a [Tü?] ba?a/pa?a [xiii TTü] Anadolu'da bir saygy hitaby ve unvany
[xiv TTü] Osmanly devletinde yüksek rütbeli devlet görevlisi ~ ?
———————
• Pad?ah sözcü?ünden türemi? olmasy zayyf ihtimaldir.

Bu da bir geli?me, söz konusu ki?inin Türkçe'ye ili?kin genel e?ilimi/önyargysy göz önüne alyndy?ynda ise büyük bir geli?me, esenlikler.

"Gizyazı" sözcüğü H.C. Kanıbir Kılavuzunda "kripto" karşılığı olarak yer almış ve bence yerini bulmuş, esenlikler.

Uzun zamandir sifre yerine açarsöz sözcügünü kullaniyorum. Hic yadirganmiyor ve hemen kabul görüyor.

''Bildiriler sağlam bir yapı oluşturmaya başlayınca, öneriler sıralandıkça sormacayı açmak daha yararlı oluyor.''

Tahsin beyefendinin düşüncesi bana doğru geliyor .

Gelişme görülmeli ve tek elden uygulanmalı .

Gelelim '' Şifre '' sözcüğüne !

Sormacasına bakmadan ilk okuduğumda '' açarsöz '' sözcüğünü benimsedim .

Her iki sözcüğü aile içinde değerlendirdik ve onayladık ...

Küçük kızımdan '' açaröz '' önerisi geldi .

Düşünebilinir !

Düşünce üretebilen sizlerle olmaktan mutluluk duyduğumu belirtmeliyim.

Sevgimle kalasınız .

Sevgimle kalasınız.

Bu konu başlığında şifre karşılığı önerilmiş olan "gize" sözcüğü bağlamında adlardan ad türeten bir +A ekinin varlığı savlanmıştı. Aşağıdaki bilgi Prof. Dr. Tuncer Gülensoy'un Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü adlı yapıtının 43. sayfasından aktarılmıştır:

“+a Addan ad yapan ek < +gA, sırça < sır+(ı)ç+ga, yona <yon>sıpa, buğur ‘erkek deve’ +a> buğra”