Bu arada benim 'gize' önerisinde bulunduğum 'şifre' için 1978 ÖK önerisi 'gizyazı' imiş.

Bu nedence (vesile) ile, söz konusu kılavuzu dilseverlerin kullanımına ve yararlanımına sunmuş olduğunuz için, sayın Melan size çok çok teşekkürler.

?ifre yerine gize be?enilmedi, gizit, gizeç sözcüklerine ne dersiniz? Do?rusu, sayyn Kanybir'in gizim kar?yly?y giz-im biçiminde dü?ünüldü?ünde güzel ancak, gizim derken ça?ry?ym do?rudan syrrym'a do?ru gidiyor.

Şifre sözü fransızca'dan gelir "chiffre" , Arapçada da Cifr (cifir:sayı) demektir, kökeni sanskrtiçe'dir,Jifr. Tüm bu dillere Sanskritçe'den gelir, hint-avrupa dillerinin atasıdır.

Türkmence bir site vardı üye olduğum, şu an yayında değil kapalı, o ağ alanına girerken, AdyÑyz: Adınız, Syrsöz: Sırsöz, yazıyordu, yani Türkmenler şifre ya da kod'a "Sırsöz" diyor, ilk girdüğümde çok hoşuma gitmişti.

Bence Sırsöz'ü kullanalım, birincisi yıllardır Türkmenler kullanmakta oturmuş bir söz, belki diğer lehçelerde de kullanılaktadır, araştırmadım, ikincisi Diğer soydaşlarmızla bir ortak sözümüz daha olur.

Sırsöz gerçekten çok hoş ve mantıklı. Ayrıca sayın İLİG'in birliktelik konusundaki yaklaşımına da katılıyorum.

sırsöz yerine gizsöz daha uygun olur kanımca, ancak 'şifre söz değil yazı içerir, bu imce de olabilir, sayi da olabilir' dendiğini duyar gibi oluyorum.

Sırlam, Sırlama!

Gizim'in sırrım'a olan çağrışmını ortadan kaldırmak için 'gizil im' denebileceğini düşünüyorum. Sonuçta şifre için girdiğimiz işaretlerin (imlerin) ne olduğu belli değildir, gizil/gizli durumdadırlar, çoğunlukla yıldız imiyle gösterilirler. Bu konuda hep ayrı tellerden çalıyor gibiyiz ama umarım eninde sonunda bir oydaşma sağlarız.

GİZİL İM almak = ŞİFRE almak, GİZİL İM koymak = ŞİFRE koymak, GİZİL İM ÇÖZER = DECODER

İm sözcüğüne biraz sakınımlı yaklaşılıyor sanırım. Ben DLT'de bu kök sözcüğümüze ilişkin yer alan bilgileri paylaşayım istedim bu yüzden:

im parola, orduda başbuğun askerler arasına silâh veya kuş adlarından
birini belge olarak koyduğu kelimeler• I, 38
imdi şimdi. I, 36, 37, 41 bkz> emdi
imir aydınlıkla karanlığın birbirine karışması•I, 94 bkz> emir, imir,
iriğir
imlelmek gôz kırpmakla ve buna benzer şeyle işmar olunmak•I, 296
imlemek işmar etmek, işaret etmek, göstertmek• 1. 82, 287, 288;III, 84,
295, 310 bkz> yimlemek
imleşmek işaretleşmek• I, 242
imletmek işaret ettirmek• I, 266
imren yurttaşlardan toplanan her yığnak• I, 88, 107
imtili düşünüp taçınılmadan birdenbire yapılma. I, 141

Bugün kullandığımız imrenmek eylemliğinin kökünde de bu im sözcüğü vardır. Olumlu nitelikleri dolayısıyla özenerek örnek olarak gösterdiğimiz, imlediğimiz, bellediğimiz kişidir, imrendiğimiz kişi. Bu sözcüğün bir dönüşüğü de mim olup, olumsuz anlamda işaretlemek, bellemek anlamını doğuran mimlemek türevini vermiştir. Ayrıca, dilcilerce pek anlaşılamamış bir sözcük olan imece sözcüğü de bu kök sözcüğün bir türevi olsa gerektir. Bir olasılık döneminde eylem kökü de olan bu sözcükten bulmak'tan bulmaca örneğinde olduğu gibi immek'ten immece sözcüğü oluşmuş ve sürev içinde m'nin birinin düşmesiyle imece'ye dönüşmüş olabilir. Hep birlikte ortak bir gereksinimin karşlanması için iz, im bırakmaca olarak algılanabilir imece sözcüğü. Bu nedenle Batıca'da image biçiminde bir sözcük var diye bu öz sözcüğümüze uzak durmayalım.

İstek: İmece sözcüğünün oluşumuna ilişkin akademik bilgisi olan bir arkadaş varsa burada bizimle paylaşması, ola ki, sizinle yukarıda paylaşmış olduğum uslamlama yanlış ise bunun giderilebilmesi açısından çok önemlidir. Yanıltan olmak istemem.

Sağlıcakla kalın

Dil Dostları,

Giz, gize, gizem güzel Türkçemize çok yakışan sözcükler. Hepsi "sır" anlamına gelse de aralarında ayrımlar olduğu da düşünülebilir. Başka anlamları da bulunabilir.
Örneğin; giz:gemilerin kıç tarafındaki eğik bayrak direği imiş (GTS)

Gize : Şifre . Gize sözcüğü kavram açısından da yapısal açıdan da eksiğinin olmadığı kanısındayım

Altan ARISOY

Merhaba dostlar.

Kanımca; şifrenin, mutlaka sayısal olması gerekmez. Bu, harflerle de olabilir. Bu nedenle 'gizlilik' içeren öneriler daha da uygun olur.

Örneğin: (Hani nasıl, gözlenti, izlenti, söylenti vs. diyorsak)

Benim sunumum:
şifre > gizemti
şifreli> gizemtili
şifre koymak> gizemti vermek
şifre çözmek > gizemti çözmek


Selamlar

Şifre konusundaki öneri ve eleştirileri bir kez daha okuyunca Kanıbir'in "[b]giz-im[/b]" önerisini daha çok benimsedim... göründü.

Karl Jaspers'in Felsefe Nedir (Say Yayınları) isimli kitabında, çeviriyi yapan İsmet Zeki Eyuboğlu şifre yerine kapalı yazıyı kullanmıştır. Çok beğendim.

Yazı ve söz içeren karşılamacaları çağrışımsal ve uzuygulayımsal yetkinlik açısından yetersiz bulmakla birlikte; paylaşım, katılım buyurmuşsunuz sağ olun, var olun demek isterim. Ben, gizil-im, saklı-im gibi sozleri daha yetkin, yerinde ve çağrışımlı görüyorum, şifre için.

Sormaca başlatılmıştır. Yeni öneriler eklenecektir.

?ifre sözcü?ü yerine "GYZGE" dü?ünülebilir mi?

Syrsöz söyleni?i zor; ayny zamanda ?ifre yerine girilen her zaman "söz" de?il, sayy da içerebiliyor.


Yeni yapylan sözcüklerin a?yzdan kolayca, bir çyrpyda çykabilmesi tutunma olasyly?yny artyrabilir.